Günlük hayatta defalarca karşımıza çıkan çok önemli olgulardan biridir.
Başarı veya başarısızlık. Peki bu iki olgunun oluşması halinde verdiğimiz reaksiyonlar neler? Siz bu iki durum karşısında nasıl tepkiler veriyorsunuz?
Başarısızlık karşısında insanlar iki temel tepki vermektedir: çaresizlik ve ustalık seviyesinde odak.
Başarısızlık kimi insanlar için bir geri çekilme hali yaratırken kimi bunu bir gelişim süreci olarak görür. Peki nedir bu iki zihin yapısı arasındaki fark?
Çaresizlik odaklı tepki, sabit zihniyete sahip bireylerin başarısızlık karşısında sıkça gösterdiği bir reaksiyondur. Bu insanlar için başarısız olmak yeteneksiz olmakla eş değerdir. “Bu konuda başarısız oldum, demek ki ben zaten bu işte yetenekli değilim” diye düşünürler ve sonuç olarak vazgeçme ihtimalleri fazladır. Dweck bu tepkinin, kişilerin zekâ ve yeteneklerinin değiştirilemez olduğuna inanmasından kaynaklandığını belirtiyor. Böyle düşünenler kendilerini geliştirmenin ya da hatalarından öğrenmenin mümkün olduğunu düşünmezler.
Öte yandan, ustalık odaklı tepki ise gelişim zihniyetine sahip olanların başarısızlık anında sergilediği bir yaklaşımdır. Bu kişiler başarısızlığı yalnızca bir öğrenme fırsatı olarak görürler. Tabi ki başarısız olmak kimse için keyifli değildir. Buradaki fark bunun değişebileceğine olan inançtır. “Bu sefer olmadı ama neyi yanlış yaptığımı anlayıp bir sonraki denemede daha iyisini yapabilirim,” diyerek, başarısızlığı bir basamak olarak kullanırlar.
Peki nereden başlamalı?
Ebeveynlerin ve öğretmenlerin, çocukların başarısızlıkla başa çıkma becerilerini nasıl şekillendirdiği, burada kilit noktadır. Çocuklar, çabalarının sonucunun önemli olduğu ve yeteneklerinin değiştirilebilir olduğu fikriyle büyütüldüklerinde zorluklarla başa çıkmak için daha dirençli hale gelirler.
Kısaca başarısızlık tek başına motive edici veya yıkıcı bir şey değildir, asıl önemli olan, ona verilen tepkidir.
Güzel bir gün dilerim.
